دوازدهمین کنفرانس بین المللی مدیریتی سازمان های مردم نهاد

باموضوع : فرصت های پیش رو و الزامات مدیریتی سازمان های مردم نهاد

به پیشنهاد شبکه در شرف تاسیس سمن ها  و موسسات خیریه و نیکوکاری ، برای اولین بار موضوع مدیریت سازمان های مردم نهاد در دوازدهمین کنفرانس بین المللی مطرح گردید. در این راستا طی دو برنامه شامل یک سخنرانی و یک پنل به موضوع پرداخته شد. در روز دوم کنفرانس مقاله ای تحت عنوان «تأثیرگذاری برآیند مسئولیت اجتماعی بنگاه های اقتصادی و سازمان های مردم نهاد در توسعه ملی» به طور مشترک توسط خانم فیروزه صابر مدیرعامل بنیاد توسعه کارآفرینی زنان و جوانان و آقای رضا درمان مدیرعامل جامعه یاوری فرهنگی ارائه شد. همچنین در روز سوم در پنلی با موضوع «فرصت های پیش رو و الزامات مدیریتی سازمان های مردم نهاد» با مدیریت خانم دکتر مریم رسولیان (رئیس هیات مدیره مجتمع آموزشی نیکوماری رعد) سخنرانان به تجربه های مدیریتی خود در مدیریت سازمان های مردم نهاد اشاره کردند.

شرکت کنندگان در پنل کنفرانس :

1. خانم دکتر مریم رسولیان ( رئیس هیات مدیره مجتمع آموزشی نیکوکاری رعد)
2. آقای دکتر علی مستشاری (رئیس مرکز تحقیق در سیستم های پیچیده اجتماعی در انستیتوی تکنولوژی نیوجرسی )
3. آقای اکبر کسائی زادگان ( مدیرعامل موسسه خیریه امام علی (ع) )
4. خانم دکتر فاطمه مهاجرانی (استاد و رئیس دانشگاه شهید بهشتی )

خانم فاطمه دانشور ( عضو شورای شهر و مدیرعامل موسسه خیریه مهرآفرین )دلایل شکل گیری حضور در کنفرانس مدیریت :

1. بررسی مدل های بومی مدیریتی سمن ها
2. ارائه مدل ارتباطی سمن ها با شرکت ها
3. مدیریت گروه های داوطلب

جامعه نیکوکاری ابرار وابسته به اتاق بازرگانی ایران در تیرماه سال 92 نشستی را تحت عنوان هم اندیشی توسعه اشتغال وکارآفرینی با حضور فعالان بخش خصوصی وجامعه خیرین برگزار و با هدف ” توسعه ظرفیت سمن ها و موسسات، همگرایی ازطریق ارتقای سطح تعامل و هم افزایی و تثبیت نقش و جایگاه مدنی آنها در پی ریزی سیاست های کلان اجتماعی کشور” اقدام به تشکیل کمیته شبکه سازی نمود. کمیته شبکه سازی با برگزاری جلسات متعدد به همراه هیأت موسس منتخب، اساسنامه ای را تهیه و تنظیم و برای کسب مجوز های قانونی جهت فعالیت اقدام نموده است.

بررسی چالشها و فرصتهای پیشروی سمن ها و موسسات خیریه آقای دکتر علی مستشاری

• گذار از ساختار سنتی به مدرن براساس مدیریت نوین :

در حال حاضر مؤسسات خیریه درکشور براساس ساختار سنتی، هیئتی و فرد محور اداره و مدیریت می شوند و انتخاب اعضاء در مجموعه برپایه آشنائی و ارتباط با فرد مورد نظر صورت می پذیرد.

مشکلات پیش روی ساختار:

• تقسیم کار کاملأ مدیریتی و تخصصی نبوده و تنها براساس اعتماد، نیت و شناخت واگذار میگردد نه براساس شفافیت، سنجش و ارزیابی که این خود می تواند یکی از عوامل ناکارآمدی سمن ها و سازمان های مردم نهاد به شمار آید.
• سیاستها و تفکرهای حاکم در یک سمن و موسسه خیریه حول محور یک شخص بوده و سیستم رهبر پرور نبوده و نهایتأ آن سمن همیشه وابسته به یک فرد مشخص خواهد بود.

البته آنچه مسلم است تمرکز اینکه سیستم مدیریتی سمن ها و موسسات خیریه باید کاملأ مدرن باشد نیز تفکری درست نبوده و باید توجه داشت با ذهنیت، اندیشه و فرهنگ سنتی نیز نمیتوان ساختاری کاملأ سیستماتیک، مدرن و مدیریتی را در مجموعه پیاده سازی نمود، زیرا در اینصورت با یک نظام دو وضعیتی روبرو خواهیم بود که هیچکدام جوابگوی نیازهای سازمان نخواهند بود.

تلفیقی از سنت و مدرنیته در سمن ها و موسسات خیریه ایرانی بهترین روش مدیریت این سازمان هاست

• کمبود نیروهای انسانی:

کارمندانی که در یک سمن و موسسه خیریه خارج از کشور مشغول به فعالیت می باشند بصورت متمرکز در حال انجام وظیفه بوده و تنها در راستای تحقق اهداف پیشروی سمن و یا موسسه مورد نظر گام برداشته و فعالیت می نمایند در حالی که در ایران اکثر کسانی که در سمن ها و موسسات مشغول به فعالیت می باشند از آن به عنوان یک کار جانبی یاد کرده و عمدتأ از دانش کافی نیز در این حوزه برخوردار نمی باشند.

• قوانین و مقررات سمن ها و موسسات خیریه:

قوانین و مشکلات حقوقی سمن و موسسات خیریه در کشور باید به نوعی تهیه و تنظیم شود که به نفع آنها بوده و در عین حال شفافیت کار آنها نیز حفظ شود.

• مسئولیت پذیری فرهنگی شرکتها:

مسئولیت پذیری فرهنگی شرکتها از رسالتهایی که است که باید درکشور نهادینه و اجرائی گردد. باید به گونه ای انجام پذیرد که شرکتها علاوه بر داشتن حسی انسان دوستانه که گویای انجام این حرکت است به این موضوع نیز بی اندیشند، با این کمک خودشان نیز ذی نفع خواهند بود. با این نوع نگاه می توان امید داشت کمکها دوام و ماندگاری بیشتری پیدا کند.

• مدیریت نیروهای داوطلب:

مدیریت نیروهای داوطلب باید به گونه ای باشد که نیروی داوطلب زمانی که در یک سمن و یا موسسه خیریه مشغول به فعالیت شد، بصورت یک نیروی وظیفه و تمام وقت انجام وظیفه نماید و پیرو قوانین و اندیشه های حاکم بر سازمان باشد.

• فرصتها:

دولتها در خیلی از مواقع فاقد شفافیت لازم می باشند و اطلاعی از نیازهای محلی و اجتماعی که یک سمن  و یا موسسه بتوانند آن را پرکند ندارند و این فرصتها در ایران بسیار فراوان بوده و سمن ها می توانند در بعضی از موارد وارد حتی وارد مرحله اجرائی نیز بشوند.

• فناوری اطلاعاتی:

 دانشگاه ها و مراکز علمی در کشور وجود دارند که درحال راه اندازی شبکه های اجتماعی می باشند که سمن ها و موسسات با یکدیگر در ارتباط بوده و بتوانند از پنانسیل های موجود به نفع یکدیگر بهره برداری نمایند.

تجارب مدیریتی فعالان اقتصادی آقای اکبر کسائی زادگان

عدم تمرکز جمعیت در روستاهای کشور یکی از عوامل اصلی است که در حال حاضر شهرها را مورد تهدید قرار داده و منجربه افزایش انواع هنجارهای اجتماعی، ترافیک حمل و نقل شهری و ……  شده است. از طرف دیگر بروز این عامل خود نیز روستاهای کشور را مورد تهدید قرار داده است. بالارفتن سن ازدواج دختران، ناامنی در مرزهای کشور، بدلیل مهاجرت جوانان روستائی به کلان شهرها از جمله معضلاتی است که با خود به ارمغان آورده است. درحال حاضر روستائیان کشور مایحتاج مورد نیاز خود را از شهرها تأمین می نمایند در حالی که درگذشته عکس این وضعیت را درکشور شاهد بودیم موسسه خیریه امام علی شهر ری با تعریف چهار محورکاری 1 – فرهنگ سازی 2-  سلامت روستائی 3-  اشتغال 4-  مسکن ، و استفاده از متخصصین مجرب وارد عرصه آبادانی در روستاهای کشور شد.

عرصه ای که حتی مجربین این حوزه نیز در ابتدا نگاهی تردید آمیز به این طرح داشتند ولی این مجموعه درکمتر از 5 سال تردید را به یقین تبدیل نمود.موسسه امام علی با برقرار ارتباطی چهره به چهره به عنوان یک نیروی مردمی مورد اطمینان روستائیان قرارگرفت و به برای آنها ثابت شد که این گروه برای توزیع اعانه به منطقه وارد نشده بلکه در پی ایجاد نوعی استقلال اقتصادی بوده و تمامی مراحل این طرح را با مشارکت و همکاری خود روستائیان منطقه به سرانجام رسانده است.نتیجه این مدل از توسعه روستائی، کاهش قابل توجه مهاجرت روستائیان به کلان شهرها بود . این طرح  در حال حاضر مورد تصویب قرار گرفته و در 14 استان در حال اجرا می باشد.

حکمرانی موسسات و سمن هاخانم دکتر مهاجرانی

حکمرانی شرکتی ماهیتی هدایت محور و بر روی جهت حرکت سازمانها نیز نظارت دارد

ویژه گیهای حکمرانی شرکتی :

• اعمال قدرت روی فرایندها : اینکه چگونه این فرایندها طراحی شوند که خروجی مطلوبی داشته باشد با بررسی فرایندها امکان پذیر می باشد. یکی از فرایندها  (ساختارها ) می باشند که میتوان از آن به عنوان یکی از چالشهای موسسات خیریه به نام ساختار نیروهای انسانی در اینگونه موسسات مورد بررسی قرار گرفته و حکمرانی شرکتی در این مورد خاص موضوع دارد .
• تعریف روش و چگونگی انجام کارها : برای طی کردن یک مسیر چه روشی را باید مورد استفاده قرار داد. تصمیماتی که در نهایت بر کیفیت زندگی تأثیر می گذارند.
• بهبود وضعیت اجتماع : این تغییرتنها از طریق خود افراد اجتماع صورت می پذیرد و به کمک خود افراد محیط و فرایند ها را تعریف و در تلاش است آنها در فضای بهتری قرار دهد. در واقع توانمند سازی افراد در داخل حکمرانی شرکتی قرار می گیرد.

اجزای حکمرانی شرکتی :

• ارتباط با ذی نفعان
• پاسخگویی درونی و بیرونی
• برنامه ریزی و نظارت بر عملیات
• بررسی و ارزیابی تشکیلات حکمرانی شرکتی
• اطلاعات و پشتیبانی از تصمیم
• مدیریت ریسک

مسئولیت اجتماعی شرکت ها یا بنگاه های اقتصادی خانم فاطمه دانشور

یکی از مفاهیم مدرن مدیریت در جهان امروز موضوع مسئولیت اجتماعی شرکتها است که با پیشینه ای حدودأ سی ساله در دنیا در تلاش است بنگاههای اقتصادی را از موجوداتی اقتصادی  به موجوداتی اقتصادی و اجتماعی تبدیل نماید. خواسته های اجتماعی از بنگاههای اقتصادی انتظاری است که هر شهروند امروزی بدنبال آن است.شرکت ها و بنگاههای اقتصادی به این نتیجه رسیده اند با توجه به جهانی شدن بازار، برای حراست از برندهای شان علاوه برکیفیت و قیمت مناسب، مقبولیت های ارزشی و اخلاقی نقش تعیین کننده و اثرگذاری را ایفا می نماید چرا که عدم توجه سازمانها و شرکت ها به مسئولیت اجتماعی مانع از خدمت موثر آنها به جامعه و توسعه و اعتبار سازمان خواهد شد.

در پژوهشهای انجام شده در باب عمل به مسئولیت اجتماعی شرکتها در خارج از کشور شاهد افزایش آمار 25 درصدی مشتریان هستیم و در بسیاری از موارد این حمایتها از جامعه و عمل به مسئولیت اجتماعی از طریق سازمانهای مردم نهاد انجام می پذیرد. سازمان ملل متحد در سال 2003 به جهت افزایش کیفیت و استانداردهای زندگی شهری برای اولین بار شهرداریهای بزرگ دنیا را درگیر موضوع مشارکت جامعه مدنی، دولت و بنگاههای اقتصادی نمود.موضوع مسئولیت اجتماعی در شهرداری برای اولین بار توسط خانم دانشور بصورت یک طرح الزامی مطرح و مورد تصویب قرار گرفت و درحال حاضر مقدماتی انجام شده است که از این پس در قراردادهای فی مابین شرکتهای پیمانکار با شهرداری مسئولیت اجتماعی شرکتی به عنوان یک امتیاز مهم  منعقد می گردد.

یکی از موضوعاتی که سازمانهای مردم نهاد در داخل کشور باید به آن توجه داشته باشند شناخت مأموریت سازمانی هر شرکت و سازمان است. معمولأ شرکتها وسازمان ها بدنبال مسئولیت اجتماعی هستند که با  مأموریت شرکت و سازمان شان هماهنگی داشته باشد مانند شرکت سامسونگ که هوشمند کردن مدارس را در دستور برنامه مسئولیت اجتماعی خود قرارداد. شهرداری تهران در باب مسئولیت اجتماعی موضوع چالشهای اجتماعی و زیست محیطی شهر تهران را مطرح  و از شرکتها و سازمانهای مردمی که در این حوزه فعالیت داشتند با شناسائی آنها  براساس مشخصه هایی که برای خود تعیین نمود وارد گفتگو و همکاری شد.

فعالیتهای که در این باب در شهرداری انجام خواهد شد:

• شناسائی روشها، شیوه ها و تجارب بین المللی مسئولیت پذیری شرکتی در شهرداری ها و کشورهای مختلف
• تدوین منشور مسئولیت پذیری اجتماعی سازمانی شهرداری تهران
• مشخص کردن نحوه مدیریت اثرات اجتماعی زیست محیطی بوسیله سازمانهای مردم نهاد
• تهیه شاخص های مسئولیت اجتماعی شرکتی برای زنجیره تأمین و پیمانکاران شهرداری تهران
• تهیه چک لیست های رعایت شاخص های مسئولیت اجتماعی

در این میان باید توجه داشت در حال حاضر حدود 10000 شرکت طرف قرار داد با شهرداری تهران می باشند که با درگیر نمودن این شرکتها در موضوع مسئولیت اجتماعی قطعأ میتوان قدمی مؤثر در برطرف نمودن چالشهای اجتماعی درکشور برداشت.