نشست فرایند جذب مسئولیت اجتماعی شرکت های خصوصی بررسی تجربه موفق موسسه خیریه بین المللی زنجیره امید
با حضور و سخنرانی مریم مرعشی زنجیره امید
در این نشست ابتدا خانم دکتر نسیم تهرانی صحبت های خود را در مورد مسئولیت های اجتماعی آغاز کردند:
مسئولیت اجتماعی شرکتی، چند سالی است که به طور جدی وارد حوزه علم مدیریت شده است و در دانشکده های مدیریت مورد بحث و بررسی قرار میگیرد و از طرفی شرکت ها نیز به اهمیت آن پی برده اند. شرکت های تجاری با اجرای پروژه هایی در حوزه محیط زیست مثل( کاهش گازهای گلخانه ای، حفاظت از محیط زیست، مدیریت مصرف آب) و یا در حوزه های اجتماعی مثل (کمک به اقشار کم درآمد، فقر زدایی) بخشی از وظایف دولت ها در حوزه محیط زیست و اجتماع را بر عهده گرفته اند. بعضی از شرکت های تجاری برای شناساندن خود به مشتریانشان مسئولیت اجتماعی را به عنوان بخشی از استراتژی های تجارتشان قرار داده اند و در این حیطه فعالیت می کنند. زنجیره امید
در حوزه مسئولیت های اجتماعی یکسری سوالات اساسی مطرح می شود مانند:
- نقش شرکتها و صاحبان کسب و کار در قبال جامعهای که در آن فعالیت میکنند، چیست؟
- آیا مسئولیت یک شرکت فقط و فقط، بقا و حداکثر کردن سود است؟
- چه انگیزههایی میتواند شرکتها را به سمت اجرای پروژههایی در راستای تحقق «مسئولیت اجتماعی» مناسب سوق دهد؟
- چه عاملها و فاکتورهایی بر توجه شرکتها به مسئولیت اجتماعی تاثیر میگذارد؟
- هر شرکت در مقابل کارکنان، سهامداران، مصرفکنندگان، محیط زیست و جامعه تا چه حد مسئول است؟
- آیا لازم است شرکتها در برابر موضوعاتی مانند اشتغال، کاهش فقر، حذف تبعیض، جلوگیری از آلودگی، حفظ محیط زیست، نظم اجتماعی، توانمندسازی کارکنان، عدالت اجتماعی، ثبات اقتصادی و بهبود وضعیت فرهنگی جامعه محل فعالیت خود حساسیت داشته باشند، یا اینکه چنین مسوولیتی فقط مختص افراد است؟
- آیا مسوولیت اجتماعی شرکتها، با چارچوب حداکثرسازی سود آنها در تضاد است؟
انجام مسئولیت های اجتماعی یک داستان برد-برد است که انجام آن هم به سود جامعه و هم به نفع شرکت هاست. برای مثال: شرکت بنیاد بیل گیتس که در زمینه فقر زدایی و توسعه جوامع در آفریقا فعالیت می کند در حقیقت نسل بعدی مشتریان خود را جذب و تربیت می کند. ورود به حوزه مسئولیت اجتماعی در واقع برنامه ریزی است که برای رسیدن به اهدافی که در بلند مدت تعریف می شوند.
مفهوم مسئولیت اجتماعی
- پیامدهای فعالیتهای شرکت که همه ذی نفعان را تحت تاثیر قرار می دهد (جامعه)
- ایجاد ثروت از طریق کسب و کار مسئولانه: رابطه برنده برنده و خلق ارزش مشترک
- ایجاد ابزارهایی مثل استانداردها، دستورالعملها، معاهدهها، برچسبها و نرمافزارها
- ارتباط پیشرفت شرکت و جامعه: سرمایه گذاری اجتماعی
در ایران مطالعات زیادی بر روی مسئولیت اجتماعی شرکتی صورت نگرفته است. در مطالعه میدانی انجام گرفته در این حوزه که بر روی صد شرکت برتر(این شرکت ها جز شرکت های پردرآمد هستند و توسط مدیریت صنعتی مشخص شده اند) انجام گرفته است. بعد از انجام این پژوهش مشخص شد که شرکت ها ۴ انگیزه برای سوق یافتن به سمت مسئولیت اجتماعی داشته اند.
- بهبود تصویر بیرونی شرکت در بین افکار عمومی، مصرفکنندگان، کارکنان و نیز سرمایهگذاران
- هدفمند کردن و یکپارچه کردن فعالیتهای پراکنده کنونی شرکت در حوزه مسئولیت اجتماعی شرکتی به منظور اتصال و هم افزایی فعالیتهای مسئولیت اجتماعی شرکتی به دیگر فرآیندهای درون سازمانی
- ارتقای امتیاز در مدل تعالی سازمانی
در حوزه مسئولیت های اجتماعی شرکت های ایرانی به ۴ دسته تقسیم می شوند:
- شرکت های مسئولیت ناپذیر: شرکت هایی که در حوزه مسئولیت اجتماعی هیچ فعالیتی نکرده اند
- دارای حداقل مسئولیت: شرکت هایی که حداقل قوانین را در این حوزه رعایت می کنند.
- مسئولیت اجتماعی ناقص: شرکت هایی که دستوراتی در زمینه مسئولیت اجتماعی دارند اما این برنامه ها یا به صورت کامل اجرا نمی شوند و یا اینکه وقتی اولویت های دیگر پیش میاید آن را رها میکنند.
- شرکت ها و سازمانهایی که مسئولیت اجتماعی را به عنوان بخشی از وظایف و استراتژی خود پذیرفته اند و برنامه ای راهبردی برای آن در نظر گرفته اند و فعالیت های یکپارچه ای را در این زمینه انجام می دهند.
در مقایسه ایران با کشورهای خارجی در حوزه مسئولیت اجتماعی در سه حوزه مسائل محیط زیست، مسائل اجتماعی و مسائل اقتصادی مشاهده شد که شکاف موجود در حوزه های اجتماعی و محیط زیست کمتر از حوزه های اقتصادی است. در این نشست در حوزه سمن ها و مسئولیت اجتماعی به صحبت خواهیم پرداخت .
صحبت های خانم مریم مرعشی مدیر عامل زنجیره امید:
داستان تاسیس زنجیره امید از بیماری دخترم آغاز شد. ما برای درمان بیماری دخترم (مشکلی که در ستون فقرات داشت) به کشور فرانسه رفتیم. من در آنجا با پروفسور کیوان مزدا آشنا شدم. در ملاقاتی با ایشان در مورد نحوه کمک به کودکان ایرانی صحبت شد و به این نتیجه رسیدیم که باید یک سازمان برای کمک به کودکان بیمار تشکیل دهیم. ما در جهت ارتقاء طب اطفال همکاری خود را در زنجیره امید فرانسه آغاز کردیم( مؤسسه بینالمللی زنجیره امید فرانسه در بسیاری از کشورهای جهان فعالیت میکند و به شیوههای مختلف به درمان کودکان کمک میکند.) شعار ما در این موسسه درمان کودکان بدون توجه به نژاد و ملیت کودکان است. در ابتدا بر این باور بودیم که اگر قرار است ما به کودکان ارائه خدمات درمانی داشته باشیم تصور کنیم همه این کودکان فرزندان ما هستند و بر اساس آن سعی کنیم بهترین خدمات را برایشان ایجاد کنیم.
در ابتدا معرفی کوتاهی از زنجبره امید :
مؤسسه خیریه بین المللی زنجیره امید در تیر ماه ۱۳۸۶ شروع به کار کرده است. این مؤسسه خدمات درمانی خود را با کمترین هزینه به کودکان زیر ۱۸ سال طبق استانداردهای بین المللی در سه رشتۀ قلب، ارتوپدی و ترمیمی ارائه می دهد. زنجیره امید فقط یک مؤسسه خیریه برای درمان کودکان نیست؛ این مؤسسه با ورود تیم های بین المللی و در جریان همکاری با پزشکان فوق تخصص مجرب داخلی جهت ایجاد کیفیت مطلوب درمان، دوره های کوتاه مدت و بلندمدت آموزشی برگزار می کند و همچنین اولین مؤسسه خیریه است که در درون خود تیم فوق تخصصی پزشکان ایرانی و فرانسوی دارد. یکی از شاخصه های مهم فعالیت های زنجیره امید کاهش چشمگیر هزینه های درمان با بالاترین سطح استاندارد کیفیت درمان است.
متاسفانه ما در طب فوق تخصصی اطفال نه تنها در ایران بلکه در بسیاری از کشورهای خاورمیانه به شدت دچار کمبود و نقص هستیم. تعداد فوق تخصص های اطفال و تیم های پزشکی بسیار اندک هستند و برای رسیدن به ارائه خدمات درمانی مطلوب راه طولانی در پیش داریم.
اولین نکته برای رسیدن به کیفیت مطلوب داشتن یک تیم پزشکی به روز از لحاظ علمی است که ما در جهت ارتقاء سطح علمی تیم پزشکی دوره های آموزشی را در دستور کار خود قرار داده ایم و از طرف زنجیره امید فرانسه این پشتیبانی علمی صورت می گیرد. زنجیره امید کادر پزشکی خود را با حساسیت ویژه ای انتخاب می کند. در انتخاب تمامی این پزشکان چهار شاخص تخصص، انعطاف پذیری آموزشی، تعهد و علاقمند به انجام کارهای انسان دوستانه هست.
تخصص: پزشکان همکار زنجیره امید باید در رشته های ارتوپدی، قلبی و ترمیمی دارای فوق تخصص باشند. متاسفانه آمار فوق تخصص در این رشته ها بسیار اندک است. ما در ایران ۷ ارتوپد اطفال داریم و در زمینه جراحی قلب اطفال این افراد بسیار اندک هستند و چون در رشته ترمیمی ما پزشک فوق تخصص نداریم این پارامتر لحاظ شد که پزشک بایستی انجام بیش از ۱۲۰ جراحی ترمیمی را در کارنامه خود داشته باشد.
تعهد: منظور از تعهد این است که پزشکی که با موسسه زنجیره امید همکار است باید خود شخصا متعد به درمان بیماران از ابتدا تا بهبودی کامل باشد و آن را بر عهده دستیاران خود قرار ندهد.
انعطاف پذیری آموزشی: از آنجا که علم پزشکی به سرعت در حال پیشرفت است پزشکان همکار زنجیره امید بایستی در جهت ارتقاء سطح علمی خود کوشا باشند و در دوره های آموزشی شرکت کنند.
علاقمند به انجام کارهای انسان دوستانه : باید این افراد به انجام کارهای بشردوستانه علاقمند باشند و هدف شان تنها ارتقاء سطح علمی خود و رسیدن به شهرت نباشد.
در کنار پزشکان همکار داخل کشور در رشته های نام برده شده، با مجرب ترین پزشکان زنجیره امید فرانسه نیز که به عنوان سرگروه انتخاب شده اند همکاری دارند. هدف از این همکاری ارتقای سطح علمی پزشکان داخلی، تبادل اطلاعات علمی و کمک گرفتن از آنها برای انجام عمل های جراحی پیچیده است که در داخل کشور امکان انجام آنها وجود ندارد.
از آغاز فعالیت زنجیره امید تا کنون بیش از ۱۲۸۰۰ کودک مورد جراحی فوق تخصصی قرار گرفته اند و درمان شده اند این درمان ها بسیار پرهزینه هستند و زنجیره امید تمام پروسه درمان را متقبل می شود.
روند درمان بیماران در موسسه زنجیره امید:
در موسسه خیریه زنجیره امید بیماران پس از معرفی به موسسه و تشکیل پرونده در واحد مددکاری، معاینه تشخیصی توسط پزشک فوق تخصص انجام می شود.پس از استعلام محرومیت بیمار توسط مددکاری در صورت نیاز به جراحی و درمان های تکمیلی توسط تیم های فوق تخصصی ایرانی و یا فرانسوی انجام می شود. پس از طی این مراحل و با تشخیص پزشک، پس از جراحی، درمان های تکمیلی توسط تیم های درمانی توسط تیم های درمانی بر روی بیمار انجام می شود.
دستاوردهای پزشکی موسسه زنجیره امید:
- درمان و جراحی بیماران مبتلا به انحراف ستون فقرات: درمان و جراحی این بیماری با درجات پایین و متوسط در کشور ایران رواج داشته است اما با انحراف بیش از 100 درجه پر ریسک است. لذا زنجیره امید با ورود دستگاه International Neuromonitoring و ورود تیم فوق تخصصی ارتوپد به سرپرستی پروفسور کیوان مزدا موفق به انجام این نوع جراحی خاص شد.
- جراحی فلج زایمانی( پیوند عصب با استفاده از چسب بیولوژیک و ترمیم عصب): بر اساس آمارهای جهانی از هر ۲ هزار کودک متولد شده؛ ۳ کودک در بدو تولد بر اثر آسیب های ممکن در زایمان طبیعی(و حتی سزارین) از ناحیه اعصاب شبکه بازویی دچار آسیب می شوند. این سیستم برای اولین بار در ایران توسط تیم جراحی دست زنجیره امید به سرپرستی پروفسور ولنتی صورت گرفت و در حال حاضر جراحان زنجیره امید در ایران نیز می توانند این جراحی را انجام دهند.
- جراحی و پیوند انگشت پا به دست: کودکانی که به علل مادرزادی و یا بر اثر حادثه انگشت دست ندارند و انجام این عمل سبب می شود این کودکان موفق به استفاده از دست خود شوند. در همین نوع عمل دکتری اعلام کرده بود هزینه انجام این عمل صد ملیون تومان خواهد بود و زنجیره امید با یک ملیون تومان این عمل را انجام داد.
- جراحی قفسه سینه با استفاده از ابزار جراحی به نام “ناس”: در این عمل فرورفتگی قفسه سینه اصلاح می شود.که برای اولین بار در ایران توسط تیم پزشکی زنجیره امید صورت گرفت.
- راه اندازی اقامتگاه کودکان: موسسه خیریه زنجیره امید اقامتگاهی با ظرفیت پذیرش ۳۰ نفر شامل کودک به همراه مادر را راه اندازی و تجهیز کرده است. هدف از این اقدام تامین محل اقامت برای مراجعین شهرستانی است.
- ایجاد پروتکل شکاف کام و لب: درمان شکاف کام و لب نیازمند همکاری یک تیم پزشکی شامل( جراح پلاستیک، مشاور ژنتیک، گفتار درمان، ارتودنتیست و…) هست و در مراحل مختلف این همکاری صورت میپذیرد زنجیره امید با اتخاذ یک پروتکل درمانی مطابق با استانداردهای جهانی در راستای یک روند درمانی جهت دستیابی به نتیجه مطلوب درمانی اقدام کرده است.
یکی از چالش های ما درمان کودکان پناهنده هستند با توجه به اینکه هدف خیریه زنجیره امید ارائه خدمات برای کودکان زیر ۱۸ سال بدون در نظر گرفتن نژاد، دین و ملیت است؛ و از سوی دیگر ایران یکی از کشورهای پناهنده پذیر است که هزینه درمان کودکان پناهنده به ویژه درمان فوق تخصصی چند برابر بیماران بومی است و عدم درمان به موقع سبب می شود که این مشکلات جسمی در این کودکان به معلولیت های مادام العمر تبدیل می شود.
موسسه زنجیره امید با همکاری دانشگاه علوم پزشکی تهران اقدام به قراردادLBOT 99 ساله با این دانشگاه شد. بر اساس این قرارداد، زمینی در منطقه جوادیه تهران برای مدت 99 سال در اختیار زنجیره امید قرار گرفت و مؤسسه زنجیره امید موظف به ساخت بیمارستان 540 تختخوابی با محوریت جراحی اطفال، مرکز تحقیقات اطفال، مرکز توانبخشی بستری اطفال و اقامتگاه اطفال است. از طرفی موسسه اقدام به عقد قرارداد با بخش بین الملل شرکت APHP ( دستیار دولتی بیمارستان های پاریس)نمود. قرارداد مشاوره با این شرکت برای انجام مطالعات امکان سنجی، طرح اقتصادی و برنامه پزشکی است.
در زمینه جذب منابع مالی، بررسی و امکان سنجی بسیار مهم است. ما باید بر روی مشکلات ساختاری کار کنیم و این پرسش مطرح شود که دلیل وجود این معضل در جامعه ما چیست؟
اگر در ابتدا بر روی ساختار و به صورت ریشه ای به مشکل نگاه نشود ممکن است بسیاری از منابع به هدر برود. آدم ها وظیفه ندارند به ما اعتماد کنند بلکه ما بایستی با عملکرد شفاف خود اعتماد سازی کنیم. در زنجیره امید در زمان آغاز به کار یک پروژه، پروپوزال طرح به صورت کامل و روشن در تمام ابعاد نوشته می شود. ما توانستیم بانوشتن پروپوزال های شفاف و دقیق، خیرین و شرکت های حقوقی را که قرار است در اجرای پروژه ما را یاری کنند قانع کنیم.
بلافاصله بعد از اجرای پروژه گزارش عملکرد را با تمام جزییات به صورت مکتوب برایشان ارسال می کنیم.حتی در صورتی که پروژه ای با شکست روبرو شد نیز باید به صورت شفاف اطلاع رسانی شود.
بهره وری مالی درموسسه خیریه زنجیره امید:
بهره وری مالی به میزان صرفه جویی که از مقایسه هزینه عملیات درمانی در موسسه زنجیره امید برای بیماران نیازمند حاصل میشود با متوسط هزینه عملیات درمان بیماری مشابه در جامعه گفته می شود. کاهش هزینه ها در موسسه زنجیره امید از طریق خدمات داوطلبانه درمانی، مدیریت منابع مالی، دریافت تخفیف های تجاری و استفاده از توافقنامه هایی برای همکاری با ارگان های ارائه دهنده خدمات درمانی و اجتماعی به دست می آید.
در زنجیره امید ۲ نوع پروژه تعریف می شود درمان بیماری و یا ساخت مراکز درمانی.
در زنجیره امید ما واحد جذب منابع مالی داریم و در هنگام شروع یک پروژه نامه ای به شرکت ها فرستاده می شود و تقاضای ملاقات با مسئولان شرکت می شود و در جلسات توجیهی با مسولان شرکت ها جزییات پروژه به اطلاع آنها میرسد و سپس پیگیری های لازم برای تامین مالی صورت میگیرد. اگر ضرورت انجام این پروژه ها برای آنها به شفافیت و روشنی بیان شود به مرور قانع می شوند. در بحث مسئولیت اجتماعی ما بایستی به این باور برسیم که افراد جامعه مانند یک زنجیر به هم متصل هستند و در صورت بروز مشکل برای یکی از افراد بقیه افراد هم درگیر خواهند شد در واقع این یک داستان برد-برد است. زنجیره امید با داشتن استراتژی” ارائه عملکرد شفاف” توانسته جذب اسپانسر کند.
اسپانسرهای زنجیره امید بانک سامان، شرکت کرمان خودرو، شرکت کوبل دارو، داروسازی دکتر عبیدی و… هستند.
در حال حاضر پروژه ساخت بیمارستان را در دستور کار خود داریم. ما زمینه لازم را برای خیرین و شرکت ها از بازدید از بیمار و یا اجرای پروژه فراهم می کنیم.
یک تجربه موفق از موسسه خیریه زنجیره امید:
در زنجیره امید پروژه ای موفق به نام” پروژه کاهش مرگ و میر کودکان و نوزادان مبتلا به بیماریهای سرشتی قلبی”، با هدف کاهش مرگ و میر کودکان قبل و بعد از جراحی صورت گرفت. با افزایش مراقبتهای ویژه این گروه سنی، آمار مرگ و میر نوزادان از 8/23درصد به زیر ۴درصد رسید. این طرح با افزایش تخت در Icu نوزادان در بیمارستان مرکز طبی کودکان و همین طور برگزاری دورههای آموزشی علمی و عملی ویژه پزشکان و پرستاران و پرداخت اضافه حقوق پرسنل جهت جذب پرستاران این بخش، به هدف خود رسید.
اهداف به دست آمده از این پروژه
- کاهش میزان مرگ و میر کودکان و نوزادان مبتلا به بیماری قلبی در دوران پیش، ضمن و پس از عمل
- کاهش میزان عوارض و معلولیت های بوجود آمده بعد از عمل جراحی
- ارتقاء سطح کیفی مراقبت ها پیش، ضمن و پس از عمل جراحی